امروزه علی رغم پیداش انواع رژیم های غذایی نوین و پیشرفت ها در دنبال کردن سبک زندگی هرچه سالم تر، شاهد بروز بسیاری از بیماری های مزمن از دیابت گرفته تا امراض قلبی در سنین نه چندان بالا حتی میان جوانان هستیم. آنچه که تا به امروز دانسته ایم، این است که مسیر کلی برای حفظ سلامتی و تناسب اندام، ورزش منظم در کنار رژیم غذایی متناسب هر شخص است. میوه و سبزیجات در کنار پروتئین و غلات مرغوب لازمه این هدف است. اما در این میان، نکات کوچک ولی با اهمیتی وجود دارد که رعایت یا چشم پوشی از آن ها ما رو به دو مقصد متفاوت هدایت خواهند کرد. در ادامه به بررسی این نکات حیاتی می پردازیم، پس با ما همراه باشید. محصولات نهایی گلیکاسیون پیشرفته
محصولات نهایی گلیکاسیون پیشرفته (AGEs) چیست؟
AGEs یا محصولات نهایی گلیکاسیون پیشرفته نام ترکیبات مضری است که هر زمان پروتئین یا چربی با قند ترکیب شود، به وجود می آیند. سطح بالای این ترکیبات در بدن، زمینه ابتلا به بیماری های مزمنی همچون دیابت، بیماری های قلبی، آلزایمر و … را فراهم می کند. AGE ها از دو طریق در بدن ما انباشته می شوند.
اول اینکه این ماده می تواند در بدن بعد از مصرف غذا تولید شود. در حقیقت پروتئین یا چربی دریافتی از غذا با قند موجود در خون ترکیب شده و در اثر فرایند گلیکاسیون، AGE ها تولید می شوند.
دوم، اشتباه های رایج در گزینش و نحوه پخت مواد غذایی است که سطح AGE ها را در وعده های غذایی روزانه ما بالا می برد.
بنابراین ممکن است شما در ظاهر سبک زندگی سالمی را دنبال کنید اما مطلع نباشید که همین روش پخت غذای رژیمی تان باعث می شود روزانه مقادیر زیادی از این ترکیبات مضر را وارد بدن خود کنید.
مکانسیم بدن به گونه ای است که می تواند به کمک آنتی اکسیدان ها با AGE ها مقابله کرده و سطح آن ها را کاهش دهد. اما چنانچه میزان این ترکیبات از حد معمول فراتر رود، عملکرد طبیعی بدن دچار اختلال شده و در نهایت این مواد انباشته می شوند.
علل افزایش سطح AGE ها در بدن و غذاها
-
افزایش سن
-
سطح بالای قند خون در بدن
-
مصرف پروتئین و شکر به صورت همزمان، همانند: گوشت با سس حاوی شکر
-
پخت غذا با حرارت بالا، از جمله: کباب کردن، گریل کردن، سرخ کردن یا استفاده از هواپز
افراد مبتلا به بیماری های مرتبط با قند خون بالا همانند دیابت، بیشتر از سایرین مستعد تجمع AGE در بدن هستند. تحقیقات نشان داده، در زنان مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک نیز تجمع این ترکیبات مضر نسبت به یک فرد سالم بالاتر است.
مکانیسم بدن در مواجه با AGE ها
سطح پایین AGE در بدن هرگز جای نگرانی نداشته و طبیعی است. چرا که بدن با استفاده از آنتی اکسیدان های خود قادر به حذف این مواد است. اما مصرف بی رویه مواد خوراکی حاوی AGE بالا و یا فراهم کردن زمینه ی تولید بیش از حد این ترکیبات در جریان خون، باعث انباشتگی آن ها در بدن شده و استرس اکسیداتیو و التهاب بدن را به همراه دارد.
زمانی که بدن دچار استرس اکسیداتیو شود، تعادل میان فعالیت مولکول های آنتی اکسیدان و رادیکال های آزاد در آن مختل می گردد. در این حالت میزان رادیکال های آزاد بیش از حد معمول است که ادامه این روند در طول زمان به بیماری های بسیاری منجر می گردد.
بیماری های مرتبط با سطوح بالای AGE در بدن
-
دیابت
-
آلزایمر
-
پیری زودرس
-
فشارخون بالا
-
بیماری کلیوی و کبدی
-
انوع بیماری های قلبی
-
التهاب مفاصل (آرتریت)
-
افرایش مقاومت به انسولین
از اینجا بخوانید : دیابت نوع 2 و پیشگیری از آن
مواد خوراکی حاوی AGEs بالا
برخی از مواد غذایی به طور طبیعی دارای مقادیری AGE هستند. با این وجود در آن دسته که منبع حیوانی دارند، به دلیل دارا بودن چربی و پروتئین بالا، مقدار بیشتری از محصولات نهایی گلیکاسیون پیشرفته (AGE) طی فرایند پخت ساخته می شود. از جمله مواد غذایی که AGEs بالایی دارند، عبارتند از:
-
کره
-
روغن
-
مایونز
-
مارگارین
-
پنیر خامه ای
-
آجیل و مغزها
-
تخم مرغ سرخ شده
-
گوشت بخصوص گوشت قرمز
-
انواع غذای های سرخ شده و یا فرآوری شده
راهکار هایی برای پایین آوردن سطح AGE ها
یکی از روش های پایین آوردن سطح AGE ها و کمک به بهبود شدت بسیاری از بیماری های مرتبط با این ترکیبات، اصلاح روش پخت غذای روزانه می باشد.
-
حرارت بالا در پخت غذا ارتباط مستقیم با افزایش ترکیبات AGE در آن ها دارد. بنابراین تا جای ممکن سعی کنید غذا را به شکل آب پز و یا بخارپز آن مصرف کنید. استفاده از آرام پز نیز یک روش مناسب برای پایین نگه داشتن AGEs تولیدی در غذا است.
-
از ترکیب همزمان گوشت، فرآورده های پروتئینی و چربی ها با شکر و مواد قندی بپرهیزید.
-
پخت و پز غذا بر روی سطوح سرامیکی نسبت به آلومینیوم یا فلزات دیگر، تأثیر بسازیی در کاهش سطح AGE در آن ها دارد.
-
پختن گوشت و پروتئین با سرکه سیب، آب لیمو و یا آب گوجه فرنگی می تواند تا ۵۰ درصد از سطح AGE تولیدی در آن ها بکاهد.
-
مصرف آنتی اکسیدان را در رژیم غذایی خود افزایش دهید. ویتامین C و کوئرستین دو ماده فوق العاده هستند که تا حد زیادی از تولید AGE در بدن جلوگیری می کنند. از سایر آنتی اکسیدان های طبیعی می توان به موارد زیر اشاره کرد:
بلوبری
انواع توت
انگور سیاه
گوجه فرنگی
سبزی با برگ های تیره
نمونه های دیگری از آنتی اکسیدان ها عبارتند از:
پیاز
سیر
دارچین
زردچوبه
چای سبز
ویتامین E
-
ورزش منظم با افزایش سطح آنتی اکسیدان طبیعی بدن و کاهش آسیب های ناشی از استرس اکسیداتیو ارتباط مستقیمی دارد. به علاوه انتخاب فعالیت ورزشی مناسب در تنظیم قند خون و کاهش سطح AGE بدن نیز مؤثر است.
سپاسگزارم خیلی مفید بود.
سپاس از شما بابت نظرتون.